Fotoğrafın tarihi iki temel prensibe danayır. Işığın doğrusal ilerlemesi ve bazı maddelerin ışık ile görünümlerinin değişiyor olması sayesinde kalıcı fotoğraflar oluşturabiliyoruz.
Kamera Obscura'nın Bulunuşu
Kamera Obscura da denilen, karanlık bir odaya ufak bir delik açılarak dışarıdaki görüntünün içeriye ters bir şekilde yansımasını sağlayan bir başka deyişle projeksiyon odaları ilk kameralar olarak adlandırılabilir. M.Ö. 470’li yıllarda çinli filozof Mozi tarafından hayata getirilmiştir.
M.Ö. 300’lü yıllarda Euclid’in de Optics kitabında ışığın doğrusal gittiğinden ve bu sayede belirli görsellerin oluşturulabileceğinden bahsetmiştir.
M.S. 1000’li yıllara geldiğimizde Arap fizikçi Al Hazen (Ibn al-Haytham) Book of Optics kitabında pek çok mumun farklı yüzeylere de aynı şekilde yansıma yapmasından yola çıkarak ışığın doğrusal ilerlediğini, ve ışık geçirmeyen bir yüzey ile engellendiğinde ilerlemediğini bu şekilde yansıyan ışığın detaylı kontrolünün sağlanabileceğini yazmıştı. Bu kitap ileride Witelo, John Peckham, Leonardo Da Vinci, René Descates ve Johannes Kepler gibi Avrupalı pek çok düşünür ve bilim insanına ilham kaynağı olmuştur.
Leonardo da Vinci’nin 1502 yılında kaleme aldığı Codex Atlanticus kitabında o zamana kadar yazılmış en detaylı formüllerle nasıl bir kamera obscura oluşturulabileceğini açıklamıştır. 270’den fazla kamera obscura çizimi bulunan kitabındaki açıklamalar ile bugün siz de bir odanızı dışarıyı içeriye ters bir şekilde yansıtan odaya dönüştürebilirsiniz.“Odanın camları ışık geçirmeyen bir yüzey ile kaplanır (Karton koliler, kalın kraft kağıtları, kalın perdeler gibi). Karşı duvarınızın uzaklığıyla değişmekle birlikte 1-20mm aralığında çapta bir delik açılır. Pencerenizin karşısında ışık yansıtan manzaranın hepsini ters bir şekilde kapladığınız pencerenin karşısındaki duvara ters yansımış şekilde görebilirsiniz. “
İlk Fotoğraflar
1800’lü yıllara geldiğimizde ışığa duyarlı kimyasallar üzerinde çalışmalarıyla tanınan Thomas Wedgwood ile karşılaşıyoruz. Çömlek tasarımcısı olarak kariyerine başlayan ve sonrasında çocuklara sanat ve tasarım eğitimi verirken çocukların en çok gözleri aracılığıyla uyarıldığını fark ederek tüm zamanını ışığa ve ışık ile değişiklikler oluşturmaya adamıştır. Uzun araştırma ve denemeler sonucunda kamera obscuradan yansıyan ışığın, yansıdığı yüzede bir kimyasal reaksiyon sonucu iz bırakmasını başarmıştır. Wedgwood ışığa duyarlı bir yüzey oluşturan ilk insan olarak çok büyük bir adım atmış ve bu konuya kendisinden sonra yüzlerce kimyager ve fotoğraf meraklısının odaklanmasına öncü olmuştur.
Wedgwood’un geliştirdiği kimyasal reaksiyon sayesinde fotoğraf oluşturulabiliyor olsa da bir sorun vardı. Belirli bir süre geçtikten sonra fotoğraf kayboluyordu! Evet, tarihi geçen bir karışım olduğu çok sonra fark edilse de, daha yeni bir çözüm 1820’de fransız bilimci Nicéphore Niépce’den geldi.
View from the Window at Le Gras (Le Gras’ın Penceresinden Manzara) adlı fotoğrafı günümüze kadar korunabilen en eski fotoğraftır. Niépce’in geliştirdiği bu teknik 8 saat ile birkaç gün aralığında değişen pozlama süreleri gerektiriyordu. İlk fotoğraflarda bu yüzden hiç insan gözükmüyordu.
1840’larda İngiliz bilim insanı Henry Fox Tablot tuzlu kağıt ve gümüş iyodür ile yaptığı denemeler sonucu günümüzde hala kullanımda olan ışığa duyarlı filmlerin temelini oluşturan formülü geliştirdi. Bu sayede saniyeler içerisinde pozlamalar rahatlıkla yapılabiliyordu.
Dijital Kameralar ve Sonrası
1972 yılında Steven Sasson ilk dijital kamerayı geliştirdi. Sonrasındaki her geçen gün fotoğraf çekimi daha kolay ve erişilebilir hale gelmeye devam etti.
Hatta öyle bir gelişti ki artık fotoğrafın yapıldığı unutulup, çekildiğine inanılmaya başlandı. Tek tuş ile anı dondurmak gibi günümüzün parçası haline geldi.
Geleneksel tekniklere pratik dokunuşlarla gündelik hayata keyif katmak için üretmeye doymayan Erbil Sivaslıoğlu, 2011 yılında kendi ihtiyaçları için taşınabilir iğne deliği kamera ve baskı kitini geliştirdi.
Karanlık oda ekipmanlarının zor bulunması ve maliyetli olmasına bir çözüm olarak kamera kitlerini tasarladı. Film ile çekilen fotoğraflar agrandizör yardımı ile fotoğraf kağıdına aktarılıyor ve bu da küçük alanlarda küçük bütçelelerle kendi fotoğraflarını basmayı imkansız kılıyordu.
Bu Bi Kamera kitleri sayesinde hem en az 5x5cm büyüklüğünde fotoğraflar çekebilen, hem de sadece kit ile gelen kimyasallar ve kırmızı ışık ile rahatlıkla baskılar alınabilir oldu.
Analog fotoğrafçılığı daha da erişilebilir hale getirmek için teneke ve karton kamera modelleri, en doğru pozlama süresini bulmaya yardımcı olarak fotoğraf kağıdı ve kimyasal giderlerini minimuma indirmek için Pinhole Store mobil uygulamasını geliştirdi.
2014 yılından beri 1000’den fazla fotoğraf tutkunu Bu Bi Kamera kitleri ile kendi fotoğraflarını çekmenin ve baskılamanın keyfine varıyor.
